تقرير صادر عن منظمة حقوق الإنسان في سوريا – (ماف) حول الانتهاكات التي تعرّض لها السكان الكُرد في بدليس ووان عام 1915.

Maf
0


 


تقرير صادر عن منظمة حقوق الإنسان في سوريا – (ماف) حول الانتهاكات التي تعرّض لها السكان الكُرد في بدليس ووان عام 1915.


تتابع منظمة حقوق الإنسان في سوريا – (ماف) – بقلق بالغ ما تكشفه الوثائق التاريخية من انتهاكات جسيمة تعرّض لها المدنيون الكُرد في مناطق بدليس ووان شمال كُردستان خلال عام 1915، وذلك في ظل اشتعال الحرب العالمية الأولى، حيث شهدت تلك المنطقة حملة عسكرية ممنهجة استهدفت القرى الكردية بحجة الاشتباه بتعاطفها مع القوات الروسية.


وفقاً للوثائق العثمانية ذاتها، تمّ استخدام مصطلح “التطهير” في الأوامر الصادرة عن كل من أنور باشا وطلعت باشا، وهي ذات السياسة التي اعتمدها حزب الاتحاد والترقي في تبرير المجازر بحق الأرمن، وامتد تطبيقها ليشمل الكُرد أيضاً. كما أشار تقرير القنصل الروسي في وان لعام 1915 إلى حرق أكثر من 60 قرية كردية بالكامل، فيما وثّق المؤرخ البريطاني أرنولد توينبي أنّ “العثمانيين لم يميزوا بين الأرمن والكُرد، واعتُبر الجميع خونة يُبادون دون رحمة”.


وتشير المصادر التاريخية، ومنها ما أورده المؤرخ جاستن ماكارثي، إلى أنّ أكثر من ألفي ومئة كردي قد قُتلوا أو فُقدوا خلال تلك الحملة، بينما أظهرت السجلات الفرنسية غياب أي إجراءات قضائية أو محاسبة للمسؤولين عن الانتهاكات. فقد مرت الأحداث في ظل انشغال العالم بالحرب، وبقيت تلك الجرائم بلا مساءلة أو تحقيق.


كما تورد الشهادات التاريخية أنّ مسارات التهجير القسري من بدليس إلى وان تحوّلت إلى “قوافل بشرية” قُتل فيها رجال، وهُجّرت نساء، وفقد أطفال حياتهم في الثلوج قبل بلوغ مناطق الأناضول. وقد خلّفت تلك الانتهاكات آثاراً إنسانية عميقة لا تزال حاضرة حتى اليوم في الذاكرة الجماعية للسكان.


وتؤكد منظمة حقوق الإنسان في سوريا – (ماف) أن هذه الجرائم التاريخية تمثّل جزءاً من سياق طويل من الانتهاكات التي لا يزال الكُرد يتعرضون لها في أماكن مختلفة من المنطقة، إذ ما زالوا يواجهون مظاهر التمييز والاضطهاد في سوريا والعراق وإيران، بما في ذلك سياسات التغيير الديمغرافي، وتقييد الحقوق الثقافية واللغوية، والانتهاكات بحق المدنيين في مناطق النزاع. إن استمرار هذا الواقع، مقروناً بالصمت الدولي تجاه معاناة الشعب الكردي، يضع المجتمع الدولي أمام مسؤولية أخلاقية وقانونية بات من الضروري النهوض بها.


إن ما جرى في بدليس ووان عام 1915 ليس رواية موجّهة ضد أي شعب، بل شهادة على مأساة إنسانية وقعت في ظل صمت دولي، وتُذكّر بأن حماية المدنيين ومنع الجرائم الجماعية مسؤولية مستمرة لا يجوز التغاضي عنها.


-منظمة حقوق الإنسان في سوريا - ( ماف ).

-رئيس المنظمة : عبدالباقي اسعد.


02.11.2025 


-يمكنكم القراءة باللغة الكُردية.


-Hûn dikarin bi Kurdî bixwînin.


Raportek ji aliyê Rêxistina Mafên Mirovan li Sûriyeyê - (MAF) ve li ser binpêkirinên ku di sala 1915an de li ser gelê Kurd li Bedlîs û Wanê hatine kirin.


Rêxistina Mafên Mirovan a Sûriyeyê (MAF) bi fikareke mezin belgeyên dîrokî yên ku binpêkirinên cidî yên li dijî sivîlên Kurd li herêmên Bedlîs û Wanê yên li bakurê Kurdistanê di sala 1915an de, di destpêka Şerê Cîhanê yê Yekem de, eşkere dikin, dişopîne, ji ber ku ew herêm şahidiya kampanyayeke leşkerî ya sîstematîk kir ku gundên Kurdan hedef digirt bi hinceta ku guman tê kirin ku bi hêzên Rûsî re sempatî heye.


Li gorî heman belgeyên Osmanî, di fermanên ku hem ji hêla Enver Paşa û hem jî ji hêla Talat Paşa ve hatine dayîn de peyva "paqijkirin" hatiye bikar anîn. Ev heman siyaseta ku ji hêla Komîteya Îtîhat û Terakkî ve ji bo rewakirina komkujiyên li dijî Ermeniyan hatiye pejirandine û sepandina wê berfireh bûye da ku Kurdan jî di nav xwe de bigire. Rapora konsulê Rûsyayê yê li Wanê ya sala 1915an jî destnîşan kir ku zêdetirî 60 gundên Kurdan bi tevahî hatine şewitandin, di heman demê de dîroknasê Brîtanî Arnold Toynbee belge kir ku "Osmaniyan ferq nedikirin di navbera Ermenî û Kurdan de û hemî wekî xayîn dihatin hesibandin ku bê rehm werin tunekirin."


Çavkaniyên dîrokî, tevî yên dîroknas Justin McCarthy, nîşan didin ku di wê kampanyayê de zêdetirî 2,100 Kurd hatine kuştin an jî winda bûne, di heman demê de tomarên Fransî nîşan didin ku ji bo kesên berpirsiyarê binpêkirinan ti prosedurên qanûnî an hesabpirsînê bi tevahî tune ne. Bûyer di demekê de qewimîn ku cîhan bi şer ve mijûl bû û ev sûc bê ceza û bê lêpirsîn man.


Her wiha tomarên dîrokî nîşan didin ku rêyên koçberiya bi darê zorê ji Bedlîsê ber bi Wanê veguherî "karwanên mirovan" ku tê de mêr hatin kuştin, jin ji cih û warên xwe hatin dûrxistin û zarok berî ku bigihîjin Anatoliyê di berfê de jiyana xwe ji dest dan. Van binpêkirinan birînên kûr ên mirovî hiştin ku heta roja îro di bîra kolektîf a nifûsê de hene.


Rêxistina Mafên Mirovan a Sûriyeyê - (MAF) piştrast dike ku ev tawanên dîrokî beşek ji dîrokeke dirêj a binpêkirinan temsîl dikin ku Kurd li deverên cûda yên herêmê rastî wan tên, ji ber ku ew hîn jî li Sûriye, Iraq û Îranê rastî cudakarî û zilmê tên, di nav de polîtîkayên guhertina demografîk, sînordarkirinên li ser mafên çandî û zimanî û binpêkirinên li dijî sivîlan li herêmên şer. Berdewamiya vê rastiyê, digel bêdengiya navneteweyî ya li hember êşên gelê Kurd, civaka navneteweyî dixe ber berpirsiyariyeke exlaqî û qanûnî ku divê niha were çareserkirin.


Tiştên ku di sala 1915an de li Bedlîs û Wanê qewimîn ne çîrokeke li dijî ti gelî ye, lê belê şahidiyek e ji bo trajediyeke mirovî ku di nav bêdengiya navneteweyî de qewimî û bîranîneke ku parastina sivîlan û pêşîgirtina li sûcên girseyî berpirsiyariyeke berdewame ku nayê paşguhkirin.


-Rêxistina Mafên Mirov li Sûriyê - (MAF) 

-Serokê Rêxistinê: Ebdulbaqî Esed 


02.11.2025

إرسال تعليق

0تعليقات

إرسال تعليق (0)

#buttons=(Ok, Go it!) #days=(20)

Our website uses cookies to enhance your experience. Check Now
Ok, Go it!